TARİHİN EN UTANÇ VERİCİ DENEYİ: KÜÇÜK ALBERT
J. B. Watson'un 1920 yılında Amerika gerçekleştirdiği Küçük Albert deneyi günümüze kadar pek çok tartışma doğurdu.Watson'un bu deney ile gözlemlemeye çalıştığı şey bir insanın korktuğu/rahatsız olduğu bir şeye verdiği tepkiyi, başka bir objeyle de tetikleyip tetikleyemeyeceğiydi.
9 aylık olan Albert, öncelikle bir odada yere oturtuldu. Daha sonra Watson, Albert'e bazı objeleri ilk defa ve kısa süreli olarak gösterdi:
beyaz bir fare, bir tavşan, bir köpek, bir maymun, üzerinde tüyler olan ve olmayan iki farklı maske, pamuk, yün, yanan gazete ve bazı başka şeyler. Albert bu objeleri ilk gördüğünde herhangi bir tepki vermedi veya korkmadı.
Watson daha sonra Albert'in eline beyaz bir fare vererek onunla oynamasını sağladı. Ve işte deneyin belki de en korkutucu kısmı başladı. Albert fareye her dokunduğu zaman Watson onun arkasında olan çelik bir çubuğa, çekiçle güçlüce vurdu.
Albert bu yüksek sesi duydukça ağlamaya ve korku belirtileri göstermeye başladı. Watson, Albert fareye dokundukça pek çok defa bu gürültülü sesi çıkarmaya devam etti.
Bundan sonrası da deneyin en asıl ilginç kısmı: Albert'e deneyin ilk başında verilen ve herhangi bir tepki vermediği objeler (tüylü yün, tavşan vb.) ona tekrar verildiğinde Albert korku belirtileri göstermeye ve ağlamaya başladı.
Bu objeler yapısı gereği beyaz bir fareye benzediğinden (gerek renk gerekse tüyler açısından) Albert'e beyaz fareyi çağrıştırdı, dolaylı olarak da Albert'in beyaz fareye dokundukça duyduğu o ürkütücü ve yüksek sesi. Albert, hiç korkmadığı objelerden artık korkmaya şartlanmıştı.
Watson, Albert'in üzerinden deneyin etkilerini kaldıramadan Albert ve annesi gittiler.Albert'e ne olduğunu araştıran psikolog Hall P. Beck, Albert'in deneyden önce de sağlıklı olmadığı, deneyden sonra da çok uzun süre yaşamayarak 1925'te, 6 yaşında öldüğü sonucuna ulaştı.
|
(19.21 KB , 150x147 - Gösterim: %1$d 27 .)
(269.18 KB , 680x370 - Gösterim: %1$d 28 .)
Deli tarafıma denk gelmeyin, zira orada ben bile hükümsüzüm...
