Toros Dağları

TOROS DAÐLARIAnadolu'nun güney kıyıları boyunca uzayan, İç Anadolu'yu Akdeniz kıyılarından ve Doğu Anadolu'yu Güneydoğu Anadolu'dan ayıran, uzanış yönleri, yükseklikleri farklı sıralardan oluşan dağların tümüne verilen ad....

Başlatan: Maui - Güncelleme: 11 Kasım 2020, 22:52:08 - Gösterim: 1,235

« önceki - sonraki »

0 Üyeler ve 2 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

11 Kasım 2020, 22:52:08 Son düzenlenme: 02 Ocak 2024, 19:32:57 Kerem
Toros Dağları


TOROS DAÐLARI







Anadolu'nun güney kıyıları boyunca uzayan, İç Anadolu'yu Akdeniz kıyılarından ve Doğu Anadolu'yu Güneydoğu Anadolu'dan ayıran, uzanış yönleri, yükseklikleri farklı sıralardan oluşan dağların tümüne verilen ad.

Güneybatı Anadolu'nun Akdeniz kıyılarından, Türkiye'nin güneydoğu köşesi olan Hakkâri yöresine kadar uzanan bu geniş dağ sistemi şu gruplardan oluşur:

1) Batı Toroslar: Antalya Körfezi'nin iki yanında, güneybatı ve güneydoğudan Göller Yöresi'ne doğru uzanırlar;

2) Orta Toroslar: Taşeli Yarımadası'nda Göksü Vadisi ile Bolkar, Aladağ, Tahtalıdağ ve Binboğa Dağları arasında kalırlar;

3) Doğu Toroslar: Uzunyayla'dan Doğu Anadolu'nun güneyine doğru sokulurlar;

4) Güneydoğu Toroslar: Güneydoğu Anadolu'nun kuzeyinde geniş bir yay çizerek Hakkâri yöresine kadar ulaşırlar.

Bu son sıralar Hatay'ın güneyinden başlar. Bütün Toros sisteminin en yüksek dorukları bu bölüm üzerinde yer alır (Cilo Dağları'nda 4.168 m.). Alp sistemine dahil bulunan Toroslar, genç ve yüksek sıralardır.
Kerem imza


Deli tarafıma denk gelmeyin, zira orada ben bile hükümsüzüm...

Toros Dağları güney sahilimiz boyunca uzanarak çok farklı coğrafyalardan geçtiği için bitki örtüsü büyük çeşitlilik gösteriyor ve bazı yerlerde de farklı kıta plakaları ile çarpışıp yükseldiği için jeolojik olarak da benzersiz bölümlere sahip.
Bence en güzel kesimlerinden birisi de Akseki civarındaki Gidengelmez Dağları. Gerçekten de bölgeye gidenler çoğunlukla geri dönemediği için bu ismi almış. Gezi amaçlı bölgeye gidenler var ancak rehber olmadan gitmek çok tehlikeli. Gidengelmez Dağları, suyun sabrını ve kayalar üzerindeki aşındırıcı etkisini bize en net gösteren dağlık alanlardan birisi.

Batı Toroslar, aslında Avrupa ve Asya kıtaları boyunca uzanan büyük Alp-Himalaya dağ kuşağının bir bölümüdür.
Batı Torosların başlangıcı Fethiye'nin yamaçlarıdır ve Doğu Torosların başladığı Antalya şehir merkezi civarında sona erer.

Batı Toroslar, denize paralel olarak ilerleyerek ortalama 1800-2000 metre yükseklikte bir hat oluştururlar. Akdeniz ile İç Anadolu arasında bir set oluşturduğu için, denizin ılıman havasının iç kesimlere ilerlemesini engellerler.

Batı Torosların genel olarak iki aşamalı yükseltisi vardır. Birinci aşama doğrudan deniz seviyesinden yükselerek 700-1000 metre rakıma ulaşır. Alıç, güvem eriği gibi meyveli çalılıklar ile lavanta, biberiye ve defne gibi maki bitkileri çoğunlukla bu yükseltide yayılım gösterir. Batı Torosların bu bölümünde yaz mevsiminde doğrudan yüksek ısı ve nem ile sıcaklık 40 dereceye kadar çıkarken kış mevsiminde ise bu bölümün özellikle denize bakan kısımları şiddetli yağış alır. 

Çalılık ve dağlık alan keçi yetiştiriciliğine son derece elverişli olduğundan yüzyıllardan beri bu bölgede yaşayan göçebe Anadolu Türkmenleri, büyük sürüler halindeki keçileri yaz aylarında yaylalara götürürler. 

Batı Torosların yükseltiye göre ikinci aşaması ise 1600-3000 metre arasıdır.

Torosların birinci seviye ile ikinci seviye yükseltileri arasında ise bazı ovalar bulunmaktadır. Bu ovalarda bölgede yaşayan yerli halk buğday ve arpa gibi tahıl ürünleri ile; biber, patlıcan ve domates gibi sebzeler yetiştirmektedir. Bölge halkının birincil amacı kendi ihtiyaçlarını karşılamak, ikincil amacı ise bu ürünlerin ticareti ile yan gelir elde etmektir.

Bu ovaların kuzey kesimlerindeki eriyen karların oluşturduğu küçük dere ve nehirler çoğunlukla yıl boyu akmakta, güney kesimlerdeki dereler ise yaz mevsiminde kurumaktadır.

Ayrıca bu bölgedeki ovalar, odun ve kereste ihtiyacının karşılanmasına olanak tanıyan önemli miktarda çam ormanları ile kaplıdır.

Batı Toroslar'da kuzeye doğru uzanan ikinci seviye dağ yükseklikleri olarak 700-1000 metre ile 2000-3000 metre arası kabul edilmiştir. Makiler, dağların denize bakan yamaçlarında 1500-1600 metreye kadar yetişmek için kendisine uygun ortamı bulur.


1600 metre, kış mevsiminde donmanın başlangıcı olarak kabul edilen yüksekliktir. Bu yükseklikten 2000 metre yüksekliğe kadar birbirinden güzel ardıç ve sedir ormanları yayılış gösterir. Ardıç ve sedir ağaçlarının tohumları çimlenmek için bir süre kar altında beklemeye ihtiyaç duyar. Bu nedenle 1500-1600 metre altında sedir ormanlarını görmek neredeyse imkansızdır. Ancak saf orman yerine, tek tük yetişen sedir ağaçlarına rastlayabilirsiniz.

Batı Toroslarda 2000-3000 metre arasında son bahar ile ilk bahar mevsimleri arası boyunca gece saatlerinde sürekli kırağı oluşur ve bu bölge, geniş meralar ile kaplıdır. Eriyen karların ve karstik yer altı su kaynaklarının etkisiyle bu bölgede çok sayıda dere bulunmaktadır.


Yükseltideki değişimin doğal bir sonucu olarak flora ile beraber fauna da değişiklik gösteriyor. Gelincik, sansar, tilki, yaban domuzu, kurt ve çakal hemen hemen her yükseklikte yaşayan hayvanlardır. Ayılar ise orman kuşağını, yaban keçileri de makileri ya da yayla bozkırlarını tercih ederler. Bu bölgede yapılan gözlemler sonucunda yaban keçilerinin göçebe bir yaşam sürdüğü sonucuna varılmıştır.

Bu bölgede yaşayan insanlar için yaylacılık faaliyeti, hem doğanın nimetlerinden faydalanmak için kadim bir bilgelik kültürü, hem de coğrafi bir meseldir. Yoğun turizm faaliyetlerinin müdahalesine kadar, bölgedeki Türkmenlerin göçebe yaşam tarzı hiç değişmeden devam etti. 

Türkmen ailelerinin çoğunluğunun büyük keçi ve koyun sürüleri vardır ve kış aylarında bu sürüleri Batı Torosların alçak yamaçlarındaki makilik alanlara götürürler. Bu bölgeleri seçerlerken dağ eteklerindeki köylerin yakınlarında bulunan sessiz ve sakin vadiler ile düzlükleri tercih ederler.

Mayıs ayından itibaren hava sıcaklıkları artınca serin ve temiz havadan faydalanmak için 1600-2200 metre civarındaki yaylalarda bulunan meralara göç ederler. Ayrıca yaz mevsimi yüksek rakımlara yavaş yavaş ilerlediği için göçebe Türkmenler yeni yeşermiş otlar bulma ve bu sayede sürülerini alçak dağ yamaçlarında olduğu gibi besleme imkanı bulurlar.

Günümüzde hayvancılık yaparak göçmen bir yaşam süren ailelerin sayısı her geçen sene azalmakla beraber, hızlı değişimlere inatla karşı çıkan ve atalarının kendilerine bıraktığı kültürel mirası yaşatmaya kararlı aileler yaylacılık faaliyetlerini devam ettiriyor.

Orta Toroslar, Antalya-Mersin sınırından başlayıp kuzeydoğu yönünde Binboğa Dağlarına dek devam eder ve bu hat boyunca yer alan bazı dağlar şunlardır:
  • Aladağlar
  • Tahtalı Dağları
  • Bolkar Dağları
  • Akçalı Dağları



Benzer Konular (5)

Clicky