Kuşların Uyku Düzeni: Uçarken Nasıl Uyurlar?

Luna · 06 Haziran 2023, 09:53:55

Kuşların Uyku Düzeni: Uçarken Nasıl Uyurlar?

Kuşlar güneş, ay yıldızların konumunu algılama yorumlama yeteneğine sahiptir bunları yön bulmada kullanırlar. Göçmen kuşlar günün aydınlık saatlerinde referans noktası olarak güneşin konumuna güvenirler. Bu sayede, güneşin açısına göre uçuş yönlerini belirleyebilir rotalarını buna göre ayarlayabilirler. Benzer şekilde, göçmen kuşlar geceleri yıldızları ayı göksel pusulalar olarak kullanır uçuş yollarını belirli yıldız desenleriyle aynı şekle getirip ona göre yolculuklarına devam ederler.

Bazı araştırmacılar göçmen kuşların göç davranışlarını yönlendiren ve doğuştan gelen bir genetik yatkınlığa sahip olduklarına inanırlar. Bu genetik faktörler, kuşların kendilerine özgü göç rotaları için gerekli navigasyon becerilerini içgüdülerini geliştirmelerini sağlar. Dolayısıyla göçmen kuşlardaki genetik yatkınlığın biyolojik saatin göçün zamanlamasını, süresini ve rotasını yönlendirmede çok önemli bir rol oynadığı kabul edilir.

Kuşlar göç sırasında görsel ipuçlarına yer işaretlerine dikkat ederler. Bu sebeple kıyı şeridi, sıradağlar, nehirler, hatta insan yapımı yapılar gibi peyzaj özelliklerini tanıma ve ezberleme konusunda ustadırlar. Göçmen kuşlar yer işaretlerini referans noktası olarak kullanarak tanıdık rotalarda gezinebilir ve yönlerini şaşırmadan uçmaya devam edebilirler. Ayrıca, uçuş yollarını en doğru rota haline getirmek zorlu yolculuklar sırasında enerji tasarrufu yapabilmek için mevcut rüzgarlardan hava koşullarından da yararlanırlar.

Bu kuşlar, manyetik alanı hissetmelerini bunu bir yön bulma aracı olarak kullanmalarını sağlayan manyetoreseptör adı verilen özel hücrelere sahiptir. Bu manyetoreseptörlerin kuşların gözlerinde veya gagalarında bulunduğuna inanılmaktadır. Manyetik alanı algılayabilen bu göçmen kuşlar, coğrafi konumlarını belirleyebilir ve tutarlı bir yön haritası çıkartabilirler. Dünya'nın manyetik alanına dair bu doğuştan gelen yetenek, göçmen kuşlar için adeta bir pusula görevi görerek onların uzun mesafelerde doğru bir şekilde yön bulmalarına yardımcı olur.
kuşlar, mevsimlerdeki ve hava modellerindeki değişiklikleri işaret eden çevresel ipuçlarına son derece duyarlıdır. Bu işaretler arasında sıcaklık, gün ışığı uzunluğu ve yiyecek bulunabilirliğindeki değişimler yer alır. Kuşlar bu çevresel farklılıkları izleyerek göçleri için en uygun zamanı belirleyebilir ve rotalarını buna göre ayarlayabilirler. Örneğin, kendileri için uygun rüzgarları veya göç yolları boyunca bol miktarda yiyecek kaynağı olan böcek topluluklarının gelişini bekleyebilirler.
Kuşlar göç sırasında sürüleriyle veya eşleriyle iletişimi sürdürmek için seslerini kullanırlar. Bu kuşlar çeşitli sesler çıkararak bir arada kalabilir hareketlerini düzenleyerek doğru göç yolunda kalmalarını sağlayabilirler. Dolayısıyla göçmen kuşların ayırt edici çağrıları şarkıları, yönlerini bulmalarına ve yol arkadaşlarıyla iletişim halinde kalmalarına yardımcı olur.
Bu kuşlar bireysel öğrenme yoluyla zaman içinde yön bulma becerilerini geliştirirler. Sosyal öğrenmede ise, genç kuşlar sürülerindeki veya aile gruplarındaki deneyimli yetişkinlerin göç rotalarını gözlemler yeni göç stratejileri geliştirirler.

Kuşlar karada oldukları zaman deniz memelilerden pek de farklı olmayan bir biçimde uyuyorlar.Buna biz insanlar açısından pek uyku denir mi bilinmez ama yine de teorik olarak uyuyorlar. Bunu da beyinlerinin yarısını uyku konumuna alarak yapıyorlar. Nasıl mı? Eğer sürü halinde uyuyorlarsa, gözlerinin sürüye bakan kısmını uyutuyorlar. Tehlikeye açık kalan kısımları ise uyanık kalıyor. Muhteşem değil mi?

Uçarken uyuduklarında ise işler değişiyor.Kanat çırparak ya da süzülerek fark etmez, büyük bir enerji harcayarak gökyüzünde asılı kalan kuşlar aslında iki farklı uyku seçeneğini seçiyorlar.

Birincisi, yavaş dalga uykusu (SWS) adı verilen uyku. Gündüzleri uçarak av arayan kuşlar, geceleri ise yine beyinlerinin yarısını uyutup diğer yarısıyla birbirlerine çarpmamayı başarıyor.

İkincisi şaşırtıcı olanı ise REM uykusu. Bu uyku süreci ise öyle tahmin ettiğiniz gibi saatler ya da dakikalar sürmez. Yalnızca birkaç saniyelik bir uykudur ve REM uykusu sırasında aynı bizler gibi başları öne doğru düşebilir. Bu kadarcık uyku bizlere yetmeyeceği gibi kuşlara da yetmez elbette. Bunu sık sık tekrar ederek uçarken uyumaya çalışırlar.
'Fregat kuşu'nun uyku düzenini inceleyen bilim insanları ise oldukça şaşırtıcı bir sonuca ulaştı: Yalnızca kirkiki dakika uyuyorlar!
Almanya'daki Max Planck Ornitoloji (Kuş bilimi) Enstitüsü'nden Dr. Niels Rattenborg tarafından yapılan araştırmaların sonuçları ise oldukça şaşırtıcı.

Fregat kuşlarının bir günden uzun süren uçuşları sırasında günde yalnızca kirkiki dakika uyuduklarını gözlemledi. Aynı kuşlar karada oldukları zaman içerisinde ise neredeyse oniki saatlik daha derin ve kesintisiz uykuyla dinlendiklerini gözler önüne serdi.

Kerem · 06 Haziran 2023, 14:01:28

Kuşlar gece intikal edemez diye düşünüyordum. Gece göremiyorlar diye biliyordum, uçuyorlarmış 🤷�♂️

ForumSever

Kuşların Uyku Düzeni: Uçarken Nasıl Uyurlar?

Luna

06 Haziran 2023, 09:53:55 Son düzenlenme: 06 Haziran 2023, 13:58:13 Kerem

Kerem

06 Haziran 2023, 14:01:28 #1

Benzer Konular (5)

HAKKIMIZDA

ÖNEMLİ LİNKLER

İLETİŞİM